އުމަވީ ދައުލަތް ފެށިގެން އައި ގޮތް

އަޙްމަދު ޢާޞިމް

ޤުރައިޝުންގެ މަޝްހޫރު ދަރިކޮޅުތަކުގެ ތެރެއިން "އުމައްޔާ" ދަރިކޮޅު ހިމެނި ވަޑައިގަންނަވައެވެ. އުމައްޔާ ދަރިކޮޅު ނިސްބަތްވެ ވަޑައިގަންނަވަނީ އުމައްޔާ ބިން ޢަބްދު  މަނާފްއަށެވެ. މި ދަރިކޮޅުގެ މީހުން އިސްލާމް ދީން ޤަބޫލުކޮށްފައިވަނީ  އަބޫ ސުފިޔާން  އިސްލާމްވުމާއި ގުޅިގެންނެވެ. އެއި މުސްލިމުން މައްކާފަތަހަކުރެއްވި ދުވަހުއެވެ. އެހެންކަމުން އެންމެފަހުން އިސްލާމްދީން އިޙްތިޔާރުކުރީ އުމަވީ ދަޢުލަތުގެ މީހުންނެވެ. އެމީހުން އިސްލާމްވުމަށްފަހު އިސްލާމްދީނަށް ވަރަށް ގިނަ ގުނަ ޚިދުމަތްތަކެއް ކޮށްދިނެވެ. 

މުސްލިމުންގެ ތިންވަނަ
ޚަލީފާ އުޘްމާން ބިން އައްފާން  ހިމެނިވަޑައިގަންނަވަނީ އުމަވީންގެ ތެރޭގައެވެ. އެހެންކަމުން އުޘްމާނުގެ ޚަލީފާކަމުގެ ދުވަސްވަރު އެކަލޭގެފާނުގެ ޢާއިލީ ބޭފުޅުންނަށް އެކި މަޤާމު ހަވާލުކުރެއްވިއެވެ. އެގޮތުން  މުއާވަޔަތު ބިން  އަބީ ސުފިޔާނަށް ސިރީޔާގެ ގަވަރނަރުކަން ދެއްވިއެވެ.

އުޘްމާނުގެފާނު ޝަހީދުވުމާއި ގުޅިގެން މުސްލިމުންގެ ތެރޭގައި ފިޠުނަވެރިކަން އިތުރުވެގެން ދިޔައެވެ. އެއީ މީލާދީން 656 ގައެވެ. އެހެންކަމުން މަދީނާގެ އަހުލުވެރީންނާއި އަދި އެހެނިހެން  މުސްލިމުން އެދިވަޑައިގަތީ އެމީހުންގެ ހަތަރުވަނަ ޚަލީފާއަކަށް ޢަލީގެފާނު ޢައްޔަން ކުރެއްވުމަށެވެ.  މިކަމުގެ ސަބަބުން މުޢާވިޔަތު ބިން  އަބީ ސުފިޔާން އާއި އަލީގެފާނާއި ދެމެދު ވަރުގަދަ ފިޠުނަވެރިކަމެއް އުފެދިގެން ދިޔައެވެ.  މުޢާވިޔަތުގެފާނު  އަލީގެފާނު ވެރިކަމަށް  އިސްކުރެވުނު އިރު އެކަމާ ތަޢާރަޟުކޮށް ދެކޮޅުހެދިއެވެ. މިފިތުނަވެކަމުގެ ސަބަބުން އަލީގެފާނު މައްކާ ދޫކުރައްވާ  ކޫފާއަށް ވެރިކަން  ބަދަލުކުރެއްވިއެވެ އެތާނގާ އެކަލޭގެފާނަށް ތަބާވީ ވަކި ޖަމާއަތެއް އުފެދިގެން ދިޔައެވެ. އެއީ ޝޥިޔާއިންނެވެ. މިފިޠުނައިގެ ސަބަބުން މުޢާވިޔަތުގެފާނުގެ ލަޝްކަރާއި ޢަލީގެފާނުގެ ލަޝްކަރާއި ދެމެދު ސިއްފީނު ނަންދެވިގެން ހަނގުރާމައެއް ކުރެއްވިއެވެ. މި ހަނގުރާމަ ނިމިގެންދިޔަޢި އެއްވެސް ބަޔަކަށް ކާމިޔާބު ލިބިގެންނެއް ނޫނެވެ. ދެބައިމީހުންވެސް އެއްބަސްވީ ޞުލްހައިގެ ވާހަކަދައްކައިގެން ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމަށެވެ. ނަތީޖާއަކަށް ވެގެންދިޔައީ ޢަލިގެފާނުގެ ލަޝްކަރުގެ  ތެރެއިންވާ  މަދު މީސްކޮޅު އެކަލޭގެފާނާއި ދެކޮޅަށް މަސައްކަތް ކުރަންފެށުމެވެ. އެއީ ޚަވާރިޖުންނެވެ. އެމީހުންގެ ތެރެއިން މުލްޖަމު އޭކިޔުނު މީހަކު އަލީގެފާނު ފަތިސްނަމާދަށް ނުކުމެވަޑައިގަތް ވަގުތު ވިހަލާފައިވާ ހަންޖަރަކުން ހަމަލާދީ ވަރަށް ބޮޑަށް  ޒަހަމް ކޮށްލެއްވިއެވެ.  އަދި އެޒަހަމްތަކުގެ ސަބަބުން އެކަލޭގެފާނު ރަމަޟާންމަހު 17 ވީ ދުވަހު ޝަހީދުވީއެވެ

 ހިޖުރައިން 40 ވަނަ އަހަރު  ޢަޅިގެފާނު ޝަހީދުވުމުން މުޢާވިޔަތުގެފާނު ޢިރާޤްކަރައިގެ ކޫފާވަޑައިގެން  އެކަލޭގެފާނަކީ މުސްލިމުންގެ ޚަލީފާކަމަށް ޢިއުލާން ކުރެއްވިއެވެ. އަދި އަލިގެފާނުގެ 2 ދަރިކަލުން ކަމަށްވާ ޙުސައިނުގެ ފާނާއި ޙަސަނުގެފާނު މުޢާވިޔަބުން އަބީ ސުފިޔާނަށް ބައިއަތު ހިއްޕެއްވިއެވެ. އެއީ ހިޖުރައިން 41 ވަނައަހަރުގައެވެ. މިއަހަރަށް "ޢާއްމުލް ޖަމާއާ" ކިޔުނެވެ. މިއީ އުމަވީ ދަޢުލަތް ފުރިހަމަ ސިފައިގައި އުފެދުނު ދުވަސްވަރެވެ.  

.. 

.