އުމަވީ ދަޢުލަތުގެ އެންމެ ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ އެއް ޚަލީފާ ޢުމަރު ބިން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް

-->

ކީރިތި ރަސޫލާ މުހައްމަދު ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ބިންގާއެޅުއްވިއެވެ. އިސްލާމީ ދަޢުލަތުގެ ވެރިކަން އެކިއެކި ބޭފުޅުން ކުރެއްވެވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ފަހު، ޚުލަފާއުއް ރާޝިދޫންގެ 4 ބޭކަލުންނެވެ. އެއަށްފަހު، އުފަންވީ އުމަވީ ދަޢުލަތެވެ. އެއީ ހިޖުރައިން 41 ވަނަ އަހަރު އެވެ. އުމަވީ ދަޢުލަތް ނިސްބަތްވަނީ އުމައްޔާ ބުން ޢަބްދުއްޝަމުސަށެވެ. އުމަވީ ދަޢުލަތުގައި ވެރިކަން ކުރެއްވި ބޭފުޅުންގެ ތެރެއިން އެބޭފުޅެއްގެ ވެރިކަމުގެ ދަޢުރު އެންމެ އިޚްލާސްތެރި ބޭފުޅެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަ ކުރެވެނީ ޚަލީފާ ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލް ޢާޒީޒްވެ.
ޚިރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އަވަހާރަވުމުގެ ކުރިން މިވާހަކަ އިޝާރާތް ކުރައްވާފައިވެއެވެ. އިލްމުވެރިން ދެކެލައްވާ ގޮތުގައި ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒްކީ އިސްލާމީ ތާރީޚްގައި ފަސްވަނަ ޚަލީފާއެވެ.

1.   ނަސަބުފުޅު

ޢުމަރުބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒަކީ ޢުމަރުބިން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް ބުން މަރުވާނެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ކުންނިއްޔާ އަބޫ ޙަފްޞުއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މަންމާފުޅަކީ ޢުމަރުބުން ޙައްތާބުގެ ދަރިކަލުން ޢާޞިމްގެ ދަރިކަނބަލުން ލައިލާއެވެ. ލަޤަބަކީ އަލްއަޝައްޖު އެވެ. މިލަޤަބުފުޅު އެކަލޭގެފާނަށް ލިބިވަޑާގަތީ ތުއްޕުޅުއިރު ބައްޕާފުޅުގެ ސަވާރީއަކަށް އަރުއްވާގެން އުޅުއްވަނިކޮށް ވެއްޓިވަޑައިގެން އިސްތަށިފުޅު ފަޅާގެން ދިޔުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ބައްޕާފުޅު އެތާގެ ލޭތައް ސާފުކޮށްދެއްވަމުން ވިދާޅުވިއެވެ." ކަލޭގެފާނަކީ ބަނީ އުމައްޔަތުގެ އެންމެ ޢަދުލުވެރި ބޭކަލެއްކަމުގި ވާނަމަ، ހަމަކަށަވަރުން ކަލޭގެފާނުވެސް އުފާވާނެއެވެ." އަދި ޢުމަރުބުން ޙައްޠާބު ވިދާޅުވިކަމަށް ޖަލާލުއްދީން ސުޔޫޠީ ވރިވާކުރައްވައެވެ." ތިމަންކަލޭގެފާނު ދަރިކޮޅުން އަންނަ މީހެއްގެ އިސްތަށިފުޅު ފަޅާގެން ގޮސްފައިވާ މީހަކު މިބިންމަތި ޢަދުލުވެރިކަމުން ފުރާލާނެއެވެ.

2.   ދުނިޔޭގެ އަލިކަންދެކިވަޑައިގަތުން

ޢުމަރުބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް ދުނިޔޭގެ އަލިކަން ދެކެވަޑައިގަތީ މަދީނަތުލް މުނައްވަރާގައެވެ. އެއީ ޔަޒީދުބުން މުޢާވިޔާގެ ދުވަސްވަރުގައެވެ. ޙިޖުރައިން 61 ވަނައަހަރު ނުވަތަ 63 ވަނަ އަހަރުގައެވެ. މީލާދީ ސަނަތުން 682 ވަނަ އަހަރުއެވެ. އެހެން ރިވާޔަތެއްގައިވާގޮތުން އެކަލޭގެފާނު ދުނިޔޭގެ އަލިކަންދެކެވަޑައިގަތީ މިޞްރުގެ މަދީނަތު ޙަލަވާނުގައި އެކަލޭގެފާނު ބައްޕާފުޅު އަބްދުލް އަޒީޒްބުން މަރުވާން ވެރިކަން ކުރެއްވި ދުވަސްވަރު އެތާނގައެވެ.

3.   ބޮޑުފުޅުވުން

ޢުމަރުބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް ތުއްޕުއިރުގައި ކީރިތި ޤުރުއާން ހިތުދަސްކުރެއްވިއެވެ. އެއަށްފަހު، ބައްޕާފުޅު ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިލުންނަށް ކިޔަވާ ވިދާޅުވެދެއްވީ މަދީނަތުލް މުނައްވަރާގެ ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުންނެވެ. މިގޮތުންއެކަލޭގެފާނުގެ މަންމާފުޅުގެ ބޮޑުބޭބެއެއްކަމުގައިވާ ޢަބްދުﷲ ބުން ޢުމަރުގެ އަރިހުން ތަޢުލީމާއި ތަރުބިއްޔަތު ލިބިވަޑައިގަތެވެ. މަދީނާގެ ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުން ފިޤުހު ޢިލްމާއި ޙަދީޘް ޢިލްމު އުނގެނި ވަޑާއިގެންނެވުމުގެ އިތުރަށް އަދަބާ ޅެންވެރިކަމުގެ ޢިލްމުވެސް އުނގެނި ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ހިމެނިވަޑައިގަންނަވަނީ ފުންނާބު އުސް ޢިލްމުވެރިއެއް ކަމުގައެވެ. ބުނެވޭ ގޮތުގައި އެދުވަސް ވަރުގެ ޢިލްމުވެރިންނަކީ އުމަރު ބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒްގެ ދަރިވަރުންފަދަ ބައެކެވެ. ނުވަތަ މައިމޫރު ބުނު މެހްރާންގެ ރިވާޔަތުންނަމަ " ޢުމަރުބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒަކީ ޢިލްމުވެރިންގެ ޢިލްމުވެރިޔާއެވެ." އެކަލޭގެފާނުންގެ ދަރިވަރުވެވަޑައިގެންނެވި އެދުރުންގެ ތެރޭގައި ޢަބްދުﷲ ބުން ޢުމަރު، ޞާލިހުބުން ކީސާނު ހިމެނިވަޑައިގަންނަވައެވެ. އަދި އުބައިދުﷲ ބުން ޢަބްދުﷲ ބިން ޢަތަބަތު ބިން  މަސްޢޫދު ހިމެނި ވަޑައިގަންނަވައެވެ. ހަމައެއާއެކީ ޠާބީޢީ ބޭކަލެއްކަމުގައިވާ ޞައީދުބުނުލް މުސައްޔިބުގެ އަރިހުންވެސް ތަޢުލީމު ހާޞިލް ކުރެއްވި އެވެ. 

(އަދި ނުނިމޭ)